กระบก
ชื่อพื้นเมือง :
กระบก กะบก จะบก ตระบก (ภาคกลาง),
จำเมาะ (เขมร), ซะอัง (ตราด),
บก หมากบก (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ),
มะมื่น มื่น (ภาคเหนือ),
มะลื่น หมักลื่น (สุโขทัย,
นครราชสีมา), หลักกาย (ส่วย-สุรินทร์)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Irvingia
malayana Oliv. ex A. Benn.
ชื่อวงศ์ : IRVINGIACEAE
ชื่อสามัญ : Barking Deer's
Mango
ลักษณะ : ไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่
ผลัดใบ สูง 10-30 ม.
ลำต้นเปลา
โคนต้นมักเป็นพอน ใบเดี่ยว
เรียงสลับ รูปไข่ รูปรี
หรือรูปรีแกมรูปขอบขนานจนถึงรูปใบหอก
ปลายสอบเรียวเป็นติ่งมน
โคนมน แหลม
หรือเว้าเล็กน้อย
ขอบเรียบ
มีหูใบที่มีลักษณะพิเศษคือ
ม้วนหุ้มยอด เรียวแหลม
โค้งเล็กน้อยเป็นรูปดาบ
ช่อดอกออกตามง่ามใบ
และปลายกิ่ง
สีขาวอมเขียวอ่อน
กลีบเลี้ยง 5 กลีบ
กลีบดอก 5 กลีบ
เกสรเพศผู้ 10 อัน ผลรูปกลมรีหรือค่อนข้างเป็นรูปไข่
แบนเล็กน้อย
คล้ายผลมะม่วงขนาดเล็ก
ผลอ่อนสีเขียว
ผลแก่สีเหลือง
มีเนื้อหุ้มเหมือนมะม่วง
เมล็ดแข็ง
เนื้อในเมล็ดสีขาว
มีน้ำมัน
ประโยชน์ :
กระบกจะผลัดใบหมดทั้งต้น
และจะผลิใบใหม่ในเวลาอันรวดเร็ว
เนื้อไม้แข็ง และหนัก
เสี้ยนตรง
ไม่แตกแยกเมื่อแห้ง
ใช้ทำฟืน ถ่าน
ซึ่งให้ความร้อนสูง
ทำเครื่องมือกสิกรรม
และสิ่งปลูกสร้างที่อยู่ในร่ม
เนื้อในเมล็ดกินได้
น้ำมันที่ได้จากเนื้อในเมล็ดใช้ทำอาหาร
สบู่ และเทียนไข
โทษ : -