กรุงเขมา
ชื่อพื้นเมือง :
กรุงเขมา (นครศรีธรรมราช),
ขงเขมา พระพาย (ภาคกลาง),
สีฟัน (เพชรบุรี),
เครือหมาน้อย (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ),
เปล้าเลือด (แม่ฮ่องสอน),
อะกามินเยาะ (มลายู-นราธิวาส)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cissampelos
pareira L. var. hirsuta (Buch. ex DC.) Forman
ชื่อวงศ์ : MENISPERMACEAE
ชื่อสามัญ : -
ลักษณะ : ไม้เถา
เถา กิ่ง ใบ
และช่อดอกมีขนอ่อนนุ่มหนาแน่น
ใบเดี่ยว
เรียงสลับ รูปกลม
รูปหัวใจ หรือรูปไต
ก้นปิด ปลายแหลม
หรือเป็นติ่งหนาม โคนมน
ตัด หรือเว้าเล็กน้อย ดอกแยกเพศ
อยู่ต่างต้น ขนาดเล็ก
สีเขียวอมเหลือง
หรือเหลืองอ่อน
ดอกเพศผู้ออกเป็นช่อกระจุกที่ง่ามใบ
กลีบดอก 4 กลีบ
โคนติดกันเป็นรูปถ้วย
เกสรเพศผู้มัดเดี่ยว
อับเรณูติดกันเป็นรูปจาน
ดอกเพศเมียออกเป็นช่อกระจะที่ง่ามใบ
ใบประดับรูปกลม
หรือรูปไต
ซ้อนเหลื่อมกันแน่น
ไม่ร่วง
ปลายเป็นติ่งหนาม มีขน
กลีบเลี้ยง 1 กลีบ
รูปขอบขนานแกมรูปไข่
กลีบดอก 1 กลีบ
ออกตรงข้ามกับกลีบเลี้ยง
และสั้นกว่า ผลค่อนข้างกลม
สีแดง มีขน มีเมล็ดเดียว
เล็ก แข็ง รูปโค้ง
หรือเป็นรูปเกือกม้า
ผิวขรุขระ
ประโยชน์ :
ใช้รากเข้าในยาธาตุ
แก้ปวดท้อง ท้องเสีย
ขับปัสสาวะ แก้ไข้
และขับเสมหะ
ใบใช้แก้หิด
โทษ : -