โกงกางใบเล็ก
Rhizophora apiculata
Blume, RHIZOPHORACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
: ไม้ต้นขนาดใหญ่
สูง 25-35 ม.
เส้นผ่านศูนย์กลาง 30-50 ซม.
มีรากเสริมออกมาเหนือโคนต้น
3-8 ม.
รากที่โคนต้นหรือรากค้ำยันลำต้นแตกแขนงระเกะระกะไม่เป็นระเบียบ
ทำมุมเกือบตั้งฉากกับลำต้นและหักเกือบเป็นมุมฉากลงดิน
เรือนยอดรูปกรวยคว่ำแคบๆ
เปลือกสีเทาคล้ำหรือเทาอมชมพู
แตกเป็นร่องตื้นๆ
ตามยาวทั่วไปและอาจมีร่องสั้นๆ
แตกตามขวางคั่นระหว่างร่องยาวอย่างไม่เป็นระเบียบ
เมื่อทุบเปลือกทิ้งไว้สักครู่จะพบว่าเปลือกในจะมีสีแสดถึงแดงเลือดหมู
ใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก
ใบคู่ล่างๆ
จะร่วงไปเหลือแต่คู่ใบ
2-4 คู่
เป็นกลุ่มที่ปลายกิ่ง
รูปรี กว้าง 4-8 ซม. ยาว 7-18 ซม.
ปลายแหลมหรือเป็นติ่งแหลมเล็กยาว
แข็ง สีดำ โคนรูปลิ่ม
เส้นกลางใบด้านล่างสีแดงเรื่อๆ
หรือชมพูอมแดง
เส้นแขนงใบปรากฎรางๆ
แผ่นใบหนา ก้านใบยาว 1.5-3.5
ซม. มักมีสีแดงเรื่อๆ
หูใบแคบ
ปลายแหลมยาวประกบกันเป็นคู่ระหว่างคู่ใบ
เห็นได้ชัดที่ปลายกิ่ง
ยาว 4-9 ซม. สีชมพู ร่วงง่าย
ช่อดอกสั้นมาก
ออกตามง่ามใบที่ใบร่วงไปแล้ว
ก้านช่อดอกยาว 0.6-2 ซม.
ตรงปลายก้านช่อมีดอกที่ไม่มีก้านหรือมีก้านสั้น
1 คู่ ดอกตูมรูปไข่ ยาว
1.2-1.6 ซม.
ใบประดับที่ฐานดอกติดกันคล้ายรูปถ้วย
กลีบเลี้ยง 4 กลีบ รูปไข่
กว้าง 6-8 มม. ยาว 0.7-1.2 ซม.
กลีบหนา ปลายแหลม
ต่อมาจะโค้งลงเกือบแนบก้านดอก
กลีบดอก 4 กลีบ ร่วงง่าย
รูปใบหอก กว้าง 1-2 มม. ยาว
0.7-1.2 ซม.
สีเหลืองอมเขียวหรือเหลืองอ่อน
ขอบกลีบไม่มีขน
เกสรเพศผู้ 12 อัน
ก้านชูอับเรณูสั้นมากหรือไม่ปรากฎชัด
ผลคล้ายรูปไข่กลับยาว
2-3 ซม. สีน้ำตาลคล้ำ
ผิวค่อนข้างขรุขระ
เมล็ดงอกได้ในขณะที่ผลยังติดอยู่กับต้น
ลำต้นใต้ใบเลี้ยงรูปทรงกระบอก
เรียงโค้งเล็กน้อย ยาว
30-40 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง
1-1.2 ซม.
มีขนาดโตขึ้นที่ส่วนปลาย
ผิวเป็นมัน
สีเขียวหรือเขียวอมม่วง
ค่อนข้างเรียบหรือมีตุ่มขรุขระกระจัดกระจาย
ถิ่นกำเนิด : -
การกระจายพันธุ์ :
ฝั่งทะเลศรีลังกา
อินเดีย
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ภูมิภาคมาเลเซีย
ภูมิภาคไมโครนีเซีย
จนถึงภาคเหนือของออสเตรเลีย
การกระจายพันธุ์ในประเทศไทย
: -
สภาพนิเวศน์ :
ป่าชายเลนตามฝั่งทะเลทั่วไปเป็นกลุ่มเดียวล้วนๆ
ในบริเวณที่มีดินเลนอ่อนค่อนข้างลึกและมีน้ำทะเลท่วมถึงตลอดเวลา
เวลาออกดอก : -
เวลาออกผล : -
การขยายพันธุ์ : -
ความเกี่ยวข้องกับประเพณี
วัฒนธรรม ความเชื่อ ฯลฯ :
-
อ้างอิง : 1)
ราชบัณฑิตยสถาน. 2538. อนุกรมวิธานพืช
อักษร ก. กรุงเทพมหานคร:
เพื่อนพิมพ์.
2) Smitinand, T. and Larsen, K., eds. 1981. Flora of Thailand
(Vol.2). Bangkok. TISTR Press.