โกงกางใบใหญ่
Rhizophora mucronata
Poir., RHIZOPHORACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
: ไม้ต้นขนาดใหญ่
สูง 30-40 ม.
มีรากเสริมออกมาเหนือโคนต้น
2-7 ม.
รากที่โคนต้นหรือรากค้ำยันแตกแขนงระเกะระกะ
รากแตกจากโคนต้นและค่อยๆ
โค้งจรดดิน
ไม่หักเป็นมุมดังเช่นรากค้ำยันของโกงกางใบเล็ก
เรือนยอดรูปกรวยคว่ำแคบๆ
เปลือกหยาบสีเทาคล้ำจนถึงดำ
แตกเป็นร่องตื้นๆ
ตามยาวและตามขวางทั่วไป
มีลักษณะคล้ายตารางสี่เหลี่ยม
เมื่อทุบเปลือกทิ้งไว้สักครู่เปลือกในจะมีสีเหลือง
เหลืองอมส้ม จนถึงส้ม ใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก
ใบคู่ล่างๆ
จะหลุดร่วงไปเหลือกลุ่มใบที่ปลายกิ่ง
ใบรูปรีถึงรีกว้าง
กว้าง 5-13 ซม. ยาว 8-24 ซม.
ปลายมนหรือแหลม
มีติ่งแหลมเล็ก แข็ง
สีดำ โคนรูปลิ่ม
เส้นกลางใบด้านล่างสีเขียว
เส้นแขนงใบเห็นไม่ชัด
แผ่นใบหนา มีจุดเล็กๆ
สีดำกระจัดกระจายทั่วไปทางด้านล่าง
ก้านใบยาว 2.5-6 ซม. สีเขียว
หูใบแคบ ปลายแหลมยาว
ประกบกันเป็นคู่ระหว่างคู่ใบ
เห็นได้ชัดที่ปลายกิ่ง
ยาว 5-9 ซม.
สีเขียวหรือชมพูเรื่อๆ
ร่วงง่าย ช่อดอกออกตามง่ามใบที่ใบติดอยู่หรือร่วงไปในเวลาต่อมา
ก้านช่อดอกยาว 3-7 ซม.
แตกแขนงสั้นๆ
มีดอกตั้งแต่ 2-12 ดอก
ก้านดอกยาว 0.4-1 ซม.
ดอกตูมรูปไข่
มีใบประดับรองรับที่ฐานดอก
โคนใบประดับติดกัน
ปลายแยกเป็น 2 แฉก
กลีบเลี้ยง 4 กลีบ
รูปไข่หรือรูปสามเหลี่ยม
กว้าง 5-8 มม. ยาว 1.2-1.5 ซม.
ต่อมาปลายกลีบจะโค้งลงเกือบแนบก้านดอก
กลีบดอก 4 กลีบ ร่วงง่าย
รูปใบหอก ยาว 0.6-1 ซม.
สีขาวหรือเหลืองอ่อน
ขอบกลีบมีขนหนาแน่น ผลคล้ายรูปไข่ปลายคอด
กว้าง 2-3.5 ซม. ยาว 3-8 ซม.
สีน้ำตาลอมเขียว ลำต้นใต้ใบเลี้ยงรูปทรงกระบอก
เรียว ค่อนข้างตรง ยาว 30-65
ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง
1.4-1.9 ซม. ปลายเรียวแหลมยาว
ผิวเป็นมัน สีเขียว
มีตุ่มขรุขระทั่วไป
ถิ่นกำเนิด : -
การกระจายพันธุ์ :
ฝั่งทะเลตะวันออกของแอฟริกา
เอเชีย ภูมิภาคมาเลเซีย
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของออสเตรเลีย
และหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิกจนถึงหมู่เกาะตองกา
การกระจายพันธุ์ในประเทศไทย
: -
สภาพนิเวศน์ :
ป่าชายเลนตามฝั่งทะเลทั่วไป
ขึ้นเป็นกลุ่มเดียวล้วนๆ
ในที่มีดินเลนอ่อนและลึก
บริเวณฝั่งแม่น้ำหรือคลองด้านนอกที่ติดกับทะเลที่มีตะกอนของสารอินทรีย์สะสมค่อนข้างหนาจนเกือบเป็นสีดำและมีกลิ่นเหม็นคล้ายไข่เน่า
เวลาออกดอก : -
เวลาออกผล : -
การขยายพันธุ์ : -
ความเกี่ยวข้องกับประเพณี
วัฒนธรรม ความเชื่อ ฯลฯ :
-
อ้างอิง : 1)
ราชบัณฑิตยสถาน. 2538. อนุกรมวิธานพืช
อักษร ก. กรุงเทพมหานคร:
เพื่อนพิมพ์.
2) Smitinand, T. and Larsen, K., eds. 1981. Flora of Thailand
(Vol.2). Bangkok. TISTR Press.