กระชาย
Boesenbergia rotunda
(L.) Mansf., ZINGIBERACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
: ไม้ล้มลุก
มีเหง้าสั้น แตกหน่อได้
รากอวบ
รูปทรงกระบอกหรือรูปไข่ค่อนข้างยาว
ปลายเรียว กว้าง 1-2 ซม. ยาว
4-10 ซม. ออกเป็นกระจุก
ผิวสีน้ำตาลอ่อน
เนื้อในสีเหลือง
มีกลิ่นเฉพาะตัว
ส่วนที่อยู่เหนือดินเป็นใบ
มี 2-7 ใบ ใบเดี่ยว
เรียงสลับ รูปรี กว้าง 5-12
ซม. ยาว 12-50 ซม.
ปลายเรียวแหลม
โคนมนหรือแหลม ขอบเรียบ
เส้นกลางใบ ก้านใบ
และกาบใบด้านบนเป็นร่อง
ด้านล่างนูนเป็นสัน
ก้านใบเรียบ ยาว 7-25 ซม.
กาบใบสีชมพู ยาว 7-25 ซม.
ระหว่างก้านใบและกาบใบมีลิ้นใบ
ช่อดอกแบบช่อเชิงลด
ออกที่ยอดระหว่างกาบใบคู่ในสุด
ยาวประมาณ 5 ซม.
แต่ละดอกมีใบประดับ 2 ใบ
สีขาวหรือขาวอมชมพูอ่อน
รูปใบหอก กว้างประมาณ 8
มม. ยาว 3.5-4.5 ซม.
กลีบเลี้ยงสีขาวหรือขาวอมชมพูอ่อน
โคนติดกันเป็นหลอด
ยาวประมาณ 1.7 ซม.
ปลายแยกเป็น 3 แฉก
กลีบดอกสีขาวหรือขาวอมชมพูอ่อน
โคนติดกันเป็นหลอด
ยาวประมาณ 6 ซม.
ปลายแยกเป็น 3 กลีบ
รูปใบหอก
ขนาดไม่เท่ากัน
กลีบใหญ่ 1 กลีบ
กว้างประมาณ 7 มม.
ยาวประมาณ 1.8 ซม. อีก 2 กลีบ
ขนาดเท่ากัน
กว้างประมาณ 5 มม.
ยาวประมาณ 1.5 ซม.
เกสรเพศผู้ 6 อัน แต่ 5 อัน
เปลี่ยนไปมีลักษณะเหมือนกลีบดอก
โดย 2 กลีบบนสีชมพู
รูปไข่กลับ ขนาดเท่ากัน
กว้างประมาณ 1.2 ซม.
ยาวประมาณ 1.7 ซม. อีก 3
กลีบล่างสีชมพูติดกันเป็นกระพุ้ง
กว้างประมาณ 2 ซม.
ยาวประมาณ 2.7 ซม.
ปลายแผ่กว้างประมาณ 2.5 ซม.
มีสีชมพูหรือม่วงแดงเป็นเส้นๆ
อยู่เกือบทั้งกลีบโดยเฉพาะอย่างยิ่งตรงกระเปาะและปลายกลีบ
มีเกสรเพศผู้ที่สมบูรณ์
1 อัน
ก้านชูอับเรณูหุ้มก้านเกสรเพศเมีย
ผลแก่แตกเป็น 3
เสี่ยง เมล็ดค่อนข้างใหญ่
ถิ่นกำเนิด : -
การกระจายพันธุ์ :
อินเดีย จีน
และแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
การกระจายพันธุ์ในประเทศไทย
: ทั่วทุกภาค
สภาพนิเวศน์ : ขึ้นในดินปนทราย
เวลาออกดอก : -
เวลาออกผล : -
การขยายพันธุ์ : -
ความเกี่ยวข้องกับประเพณี
วัฒนธรรม ความเชื่อ ฯลฯ :
-
อ้างอิง : 1)
ราชบัณฑิตยสถาน. 2538. อนุกรมวิธานพืช
อักษร ก. กรุงเทพมหานคร:
เพื่อนพิมพ์.