พืชมีพิษ


 







กลับหน้าหลัก
HOME

 


 
พิษร้ายแรงอาจทำให้เสียชีวิตได้


  ย้อนกลับ

 

 

 
 

เพชฌฆาตสีทอง

ชื่อวิทยาศาสตร์:  Gelsemium  elegans    (Gardner&Champ.) Benth.
วงศ์ :
 
Loganiaceae
ชื่อสามัญ :
  Graceful gelsemium, Chinese gelsemium
ชื่ออื่น :
 ก๊กม่วน (อุดรธานี)  ซัวนาตั้ว (แม้ว-น่าน)  มะเค็ด (น่าน)  มะลินรก  สามใบตาย (น่าน)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
 เป็นไม้พุ่มเลื้อยขนาดเล็ก แตกกิ่งก้าน ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงกันข้าม ก้านใบยาว 1-1.5 ซม. รูปใบหอกแกมรูปไข่ ยาว 5-14 ซม. กว้าง 2-5 ซม. ปลายแหลม โคนใบกลมมนหรือเรียวเป็นครีบ มีเส้นแขนงใบ 6-12 คู่ ดอกเป็นดอกช่อกระจุกแน่น เป็นช่อยาว 3-12 ซม. ผิวเกลี้ยง มีใบประดับย่อยที่โคนช่อดอก ยาว 1-2 มม. รูปหอก มีขนยาวปกคลุม ก้านดอกยาวได้ถึง 6 มม. กลีบเลี้ยงมีสีเขียว ยาว 0.5-1 มม. มีขนปกคลุม มี 5 กลีบ กลีบดอกรูปหลอด ยาวประมาณ 1.5 ซม. มี 5 กลีบ สีเหลือง หรือออกเหลืองส้ม เส้นผ่านศูนย์กลางกลีบดอกประมาณ 7 มม. มีจุดประสีแดงภายใน กลีบดอกแยกเป็นแฉก 5 กลีบ จักลึกประมาณ 7 มม. ปลายแหลม หรือกลมมน เกสรเพศผู้ติดกับผนังกลีบดอก ก้านชูอับเรณูติดกับโคนกลีบดอก อับเรณูยาวรี ยาวประมาณ 2 มม. รังไข่มีก้านเกสรเพศเมีย 1 อัน ยาว 8-12 มม. ผลทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1.5 ซม. มีเมล็ด 8-10 เมล็ด ๆ แบน มีปีก เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 4 มม.

ส่วนที่เป็นพิษ :  ทุกส่วนของต้นให้น้ำยางที่เป็นพิษ โดยจะพบ alkaloid ที่เป็นพิษมาก ได้แก่ Gelsemine, Gelsemicine, Koumine, Kouminine, Kouminicine, Kumatenidine  alkaloids ที่เป็นพิษดังกล่าว เมื่อกินเข้าไป จะทำให้เกิดการหลั่งน้ำลายมาก, สมองมึนงง, ความรู้สึกสับสน, กระตุ้นระบบประสาทส่วนกลาง, สั่น, ชัก และถ้ามีอาการหนักก็ทำให้หยุดหายใจได้ ในทางยาเรานำมารักษาโรคเนื้องอกในโพรงจมูก และเนื้องอกที่ผิวหนังบางชนิด ในขนาดต่ำ ๆ ใช้เป็นยาลดไข้ ยาชงจากใบมะลินรกเพียงสามใบใช้เป็นยาสั่ง (ตาย) ได้  (ข้อมูลอ้างอิง)