ชำมะนาด 
Vallaris glabra  Ktze.
(APOCYNACEAE)

 

     จรุงกลิ่นมาเลิศล้วน
ชะมะนาดพุทธชาดพยอม
ไป่เพลินเท่าเพลินถนอม
 ยิ่งระจิตยิ่งจิตชะม้อย 

  จรุงกลิ่นมาเลิศล้วน
ยั่งร้อย
พจะนาค  นิพนธ์พี่
มิ่งมื้อ   กระหือเหิม 

                                                                                  โคลงลิลิตมหามงกุฎราชคุณานุสรณ์
                                                                                                                                                             พระนิพนธ์ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์


                     พันธุ์ไม้เลื้อยชนิดหนึ่งซึ่งมีใครต่อใครชอบนำมาปลูกให้เลื้อยขึ้นร้าน หรือทำเป็นซุ้มเพราะชอบกลิ่นดอกของมัน  ดอกเป็นกลุ่มสีขาว มีกลิ่นหอมคล้ายข้าวใหม่ บางทีเรียกกันว่า ดอกข้าวใหม่ (พวกฝรั่งก็ว่า Bread flower) ใช้ทำของหอมกันมาก เช่น น้ำอบและเครื่องร่ำ
                    ชำมะนาดเวลาจะขยายพันธุ์มักใช้วิธีตอนมากกว่าอย่างอื่นไม้เลื้อยชนิดนี้ อยู่ในวงศ์เดียวกับโมก และลั่นทม มียางขาวทุกส่วน ดอกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง ช่อละ 10-15 ดอก กลีบดอกสีขาวอมเขียว เชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยสั้นๆ ปลายแยกเป็นแฉกแหลม 5 แฉก ออกดอกเกือบตลอดปี นอกใช้ทำเครื่องหอมแล้ว ยังใช้ดอกลอยน้ำเป็นน้ำดอกไม้ในการทำข้าวแช่ด้วยชำมะนาดมีถิ่นกำเนิดในเอเซียเขตร้อนขยายพันธุ์โดยการตอนกิ่ง หรือแยกจากไหล