บุนนาค
Mesua ferrea  L.
(CLUSIACEAE)

 

     พิกุลบุนนาคบาน
แม้นนุชสุดสายสมร

  กลิ่นหอมหวานซ่านขจร
เห็นจะวอนอ้อนพี่ชาย

                                                                                   กาพย์เห่เรือ.....พระราชนิพนธ์ เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์

                        บุนนาค (นาคบุตร) เป็นไม้ต้นใหญ่คล้ายสารภี แต่ใบเล็กเรียวกว่า ดอกสวยคล้ายกับสารภี  แต่โตกว่า ขนาดกว้างประมาณ 4-5 ซม. กลิ่นหอมเย็นกว่า เจ้าของมักเก็บตากแห้งเอาไว้ และขายให้แก่ร้านเครื่องยา ดอกออกเป็นฤดู เช่นเดียวกับสารภี
              บุนนาคเป็นพันธุ์ไม้ท้องถิ่นของไทยและเอเซียเขตร้อน อยู่ในวงศ์เดียวกับสารภี และมะดัน พบตามป่าชื้น  เป็นไม้เนื้อแข็งที่มีคุณค่ามาก  ใช้ในงานก่อสร้างได้ทุกประเภท  เรือนยอดคล้ายรูปเจดีย์ ใบดกทึบ  ยอดอ่อนสีแดง สวยงามมาก  ดอกใหญ่สีขาว 4 กลีบ  มีเกสรสีเหลือง เป็นกระจุกใหญ่อยู่ตรงกลาง ดอกบานเต็มที่มีขนาดใหญ่ 5-7 ซม. ข ยายพันธุ์โดยวิธีตอนกิ่ง หรือเพาะเมล็ด  เกสรดอกบุนนาคใช้ผสมทำยาหอมบำรุงหัวใจ แก้ร้อนในกระหายน้ำ เป็นยาชูกำลัง น้ำมันจากเมล็ดใช้จุดตะเกียงและทำเครื่องสำอาง

     พิกุลบุนนาคมากมี
ชมพลางทางเร่งรีบรถ

  ตามหว่างวิถีขาวสด
เลียบตามบรรพตคีรี

                                                                                         อิเหนา..พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2