พุทธชาติ
Jasminum  auriculatum 
Vahl.
(OLEACEAE)

 

     สาวหยุดพุทธชาด
นึกน้องกรองมาไลย

  บานเกลื่อนกลาดดาษดาไป
วางให้พี่ข้างที่นอน


กาพย์เห่เรือ...พระนิพนธ์เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์

                    เป็นพันธุ์ไม้พุ่มรอเลื้อย ( scandent shrub) คือ เวลาปลูกเจริญเป็นพุ่มก็ได้ หรือเมื่อไปพักพิงอะไรก็กลายเป็นไม้เลื้อย เลื้อยไปตามสถานที่นั้นได้ กิ่งก้านที่สั้นแข็งก็ยืดตัวอ่อนพันกิ่งพักพิงไป เวลามีดอก ดอกเป็นช่อน้อยๆ เต็มต้น สีขาวบริสุทธิ์ ดอกนั้นบานแต่เวลาเย็นและส่งกลิ่นเรื่อยไปตลอดคืนตลอดวันจนกระทั่งโรย กลิ่นหอมแรงมาก หอมเย็นๆ ส่งไปได้ไกลๆ พันธุ์ไม้หอมชนิดนี้ปลูกง่าย ชอบแดดสักหน่อย เวลาปลูกใช้ตัดกิ่งปักชำหรือตอนก็ได้

                    พุทธชาดเป็นพันธุ์ไม้วงศ์เดียวกับมะลิ พบในอินเดียตอนใต้ ศรีลังกา และเอเซียเขตร้อน ดอกมีลักษณะคล้ายคลึงกับมะลิลา แต่ขนาดดอกเล็กกว่า และออกเป็นช่อโปร่งๆ ตรงปลายกิ่ง นอกจากปลูกระดับตามซุ้มแล้ว ดอกยังนิยมใช้ร้อยมาลัย หรือประดิษฐ์เป็นรูปสัตว์ตัวเล็กๆ เช่น กระแต ซึ่งเป็นงานฝีมือที่ผู้หญิงไทยสมัยก่อนต้องเรียนรู้และทำได้อย่างดี

     พื้นเตียนเลี่ยนลาดศิลาลาย
 พฤกษารายรอบพลับพลาสะตาหนัน
 สาวหยุด
พุทธชาดมะลิวัลย์
 เลื้อยพันกำแพงแก้วเป็นแถวทิว


 อิเหนา...พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2