กระวาน


ชื่อพื้นเมือง : กระวาน (จันทบุรี, ปัตตานี), กระวานขาว กระวานดำ กระวานโพธิสัตว์ (ภาคกลาง), ปล้าก้อ (ปัตตานี)


ชื่อวิทยาศาสตร์ : Amomum testaceum Ridl.


ชื่อวงศ์ : ZINGIBERACEAE


ชื่อสามัญ : Camphor Seed, Siam Cardamom, Best Cardamom, Clustered Cardamom


ลักษณะ : ไม้ล้มลุก มีเหง้า สูงประมาณ 2 ม. ใบเดี่ยว แคบยาว รูปขอบขนาน ปลายแหลม ช่อดอกออกจากเหง้าชูขึ้นมาเหนือพื้นดิน รูปทรงกระบอก ใบประดับสีเหลืองนวล เรียงซ้อนสลับกันตลอดช่อ ในซอกใบประดับมีดอก 1-3 ดอก ปลายกลีบเลี้ยงมี 3 หยัก กลีบดอกสีเหลือง เป็นหลอดแคบ เกสรเพศผู้ที่ไม่สมบูรณ์แปรสภาพเป็นกลีบขนาดใหญ่ สีขาว มีแถบสีเหลืองตรงกลาง ผลค่อนข้างกลม มี 3 พู ผลแก่จะแตก มีเมล็ดขนาดเล็กจำนวนมาก เมล็ดอ่อนสีขาวมีเยื่อหุ้ม เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีดำ ทั้งผลและเมล็ดมีกลิ่นหอม


ประโยชน์ : หน่อและช่อดอกอ่อนกินได้ ผลกระวานใช้เป็นเครื่องเทศแต่งกลิ่นอาหารหลายชนิด และใช้แต่งกลิ่นเหล้า ในทางยาใช้เป็นยาขับลม เป็นส่วนผสมในยาถ่ายเพื่อบรรเทาอาการไซ้ท้อง ผลกระวานมีกลิ่นหอมคล้ายการบูร มีพิมเสนร้อยละ 22.5 เมื่อนำน้ำมันหอม 800 กรัม มาปั่นแยกจะได้ส่วนที่เป็นของแข็งหนัก 100 กรัม ซึ่งประกอบด้วย (+)-borneol และ (+)-camphor อย่างละเท่าๆ กัน


โทษ : -