คำแสด

ชื่อวิทยาศาสตร์ :  Bixa orellana  L.
วงศ์ :  Bixaceae
ชื่อสามัญ :  Lipstick tree , Anatto tree
ชื่ออื่น :  คำเงาะ คำแงะ คำไทย คำแฝด คำแสด (กรุงเทพฯ) คำยง ซาตี (เขมร) จำปู้ ส้มปู ชาด ชิติหมัก (เลย) มะกายหยุม แสด หมากมอง (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน)

ลักษณะทั่วไป :  เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูงประมาณ 3-5 เมตร  เรือนยอดเป็นพุ่มกลม ใบเป็นใบเดี่ยว เรียงเวียนรอบ  ต้น รูปไข่ โคนใบมนปลายใบแหลม ขอบใบเรียบหรือ เป็นคลื่น ดอกออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง แต่ละช่อมี 5-10 ดอก สีชมพู กลีบรองดอกสีเขียวขนาดเล็ก มีกลีบ ดอก 5 กลีบ เกสรผู้มีจำนวนมาก ผลรูปไข่มีขนแข็งสีแดงคล้ายผลเงาะ เมื่อผลแก่จะแตกออกทางด้านข้าง ภายในมีเมล็ดและเปลือกหุ้มสีแดง การกระจายและนิเวศวิทยา:เป็นไม้ต่างประเทศ นิยมปลูกเป็นไม้ประดับทุกภาค 
ประโยชน์ :   ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับ  ใช้เมล็ดแห้งแช่น้ำร้อนแล้วกรองเอาแต่น้ำ ให้สีเหลืองแสด
- เมล็ดคำแสดนำไปสกัดด้วยน้ำมันพืช โดยใช้อุณหภูมิไม่เกิน 130 องศาเซลเซียส หลังจากนั้นกรอง นำส่วนที่ละลายออกมา ได้จะให้สีเหลือง-แดง ใช้ในอาหารประเภทที่มีไขมันเป็นส่วนประกอบ
- สกัดสีโดยใช้สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ หรือโปรแตสเซียมไฮดรอกไซด์ ที่อุณหภูมิ 70 องศาเซลเซียส กรองสารละลายที่ได้ นำไปใช้เป็นสีผสมอาหารและสามารถเก็บไว้ใช้ได้
นิยมใช้กับ : ขนมต่าง ๆ ที่ต้องการสีเหลืองในต่างประเทศใช้แต่งสีเนยแข็ง