กระจูด

ชื่อวิทยาศาสตร์ :  Lepironia articulata (Retz.) Domin
วงศ์ :  Cyperaceae
ชื่อสามัญ :  -
ชื่ออื่น :  จูด (ภาคใต้)  วีจุ๊ (มลายู-นราธิวาส)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ลักษณะลำต้นกลม ในกลวง  มีเยื่ออ่อนหยุ่นคั่นเป็นข้อๆ  สีเขียวอ่อน มีขนาดตั้งแต่เท่าก้านไม้ขีดไฟ จนถึงเท่าแท่งดินสอดำ สูงประมาณ 1-2 เมตร  เป็นพืชที่ชอบขึ้นในบริเวณน้ำขัง ตามริมทะเลสาบที่เป็นดินโคลน ซึ่งเรียกว่า “พรุ” มีขึ้นมากที่สุดในจังหวัดนราธิวาส นอกนั้นกระจัดกระจายในจังหวัดนครศรีธรรมราช ชุมพร สงขลา พัทลุง ปัตตานี และตราด 

ประโยชน์ :  ต้นกระจูดมี 2 ชนิด คือ จูดใหญ่ และจูดหนู จูดใหญ่จะนำไปใช้ประโยชน์ได้มาก ส่วนจูดหนูมีลำต้นเล็กและสั้น ความเหนียวน้อยกว่าจูดใหญ่ โดยทั่วไปราษฎรทางภาคใต้ใช้กระจูดในการสานเสื่อ ทำใบเรือ ทำเชือกผูดมัด และทำกระสอบบรรจุสินค้าเกษตรและสิ่งของอื่น ๆ กรรมวิธีสานเสื่อจูดนั้นจะแตกต่างจากการสานเสื่อทั่วไป คือ ชาวบ้านจะนำต้นกระจูดมาคลุกดินขาวก่อนตากแดดให้แห้งแล้วจึงทุบต้นกระจูดให้แบนเพื่อให้มีความนิ่มตัวสำหรับ หากต้องการให้มีสีสันก็นำไปย้อมสีก่อนนำมาสาน ปัจจุบันผลิตภัณฑ์กระจูดมีหลายรูปแบบ เช่น กระเป๋าถือ เสื่อพับ หมอน กล่องใส่เครื่องประดับ แผ่นรองจานข้าว จานรองแก้ว เป็นต้น แหล่งผลิตที่สำคัญในจังหวัดนครศรีธรรมราชอยู่ที่หมู่บ้านควนยาว ตำบลเคร็ง อำเภอชะอวด

ที่มาของข้อมูล : วัชพืชในประเทศไทย , ผศ.สุรชัย มัจฉาชีพ สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล, 2538